دفتر نخست وزیری کانادا در 1 ژوئیه 1867 با اجرایی شدن قانون اساسی مدرن کانادا تأسیس شد. در طول تاریخ این کشور، 28 دولت نخست وزیری وجود داشته است. اما، تنها 23 نفر (22 مرد و یک زن) به عنوان نخست وزیر خدمت کرده اند. زیرا، چهار نخست وزیر، یک یا چند دوره غیر متوالی در صدر کابینه دولت حضور داشته اند.
نخست وزیر (PM)، رئیس دولت فدرال است. این معتبر ترین سمت سیاسی در کابینه دولت کانادا به شمار می رود. نخست وزیران تاریخ کانادا، به طور خاص برای این سمت انتخاب نمی شوند. در عوض، نخست وزیر معمولاً رهبر حزبی است که بیشترین کرسی را در مجلس عوام دارد. نخست وزیر، حزب حاکم را کنترل کرده و به جای آن صحبت می کند. همچنین، سناتور ها و قضات ارشد را برای انتصاب نام می برد. وی این قدرت را نیز دارد که کلیه اعضای هیأت وزیران را منصوب و یا عزل کند. نخست وزیر به عنوان رئیس کابینه، دستور کار امور کشور را مشخص کرده و بر فعالیت ها و اولویت های پارلمان تأثیر زیادی می گذارد. در سال های اخیر، بحثی در مورد قدرت رو به رشد نخست وزیران و این که آیا این موضوع، سایر نهاد های دموکراتیک را تهدید می کند یا خیر، مطرح شده است.
تاریخچه نخست وزیران
رئیس دولت فدرال در کانادا نخست وزیر نامیده می شود. همچنین، رؤسای حکومت های استانی را نیز نخست وزیر می نامند. کانادا، عنوان نخست وزیر را از بریتانیا وام گرفته است. بریتانیا، همچنین، الگوی سیستم پارلمانی وست مینستر را ارائه کرد. کانادا از زمان کنفدراسیون تاکنون، 23 نخست وزیر مختلف داشته است. سر جان مکدونالد (که از 1867-73 و 1878-1891 سمت خود را بر عهده داشت) اولین نفر بود. جاستین ترودو (2015–) نیز آخرین نفر در این لیست است. ویلیام لیون مکنزی کینگ (دسامبر 1921 – ژوئن 1926؛ سپتامبر 1926 – اوت 1930؛ اکتبر 1935 – نوامبر 1948) با 21 سال و پنج ماه، طولانی ترین نخست وزیری را دارد. ویلفرد لوریه (1896-1911) نیز، با 15 سال حکومت، طولانی ترین نخست وزیری متوالی را بر عهده داشته است. سر چارلز تاپر (مه 1896 – ژوئیه 1896)، تنها 68 روز به عنوان نخست وزیر در این سمت بود. کیم کمپبل (ژوئن تا نوامبر 1993) نیز تنها نخست وزیر زن این کشور بوده است.
نخست وزیران تاریخ کانادا از سراسر کشور و از آن سوی دریا ها بوده اند. مکدونالد و جانشین او، الکساندر مکنزی، هر دو در اسکاتلند و مکنزی باول و جان ترنر در انگلستان به دنیا آمدند. سر جان ابوت، از کانادای جنوبی (کبک کنونی)، به عنوان اولین نخست وزیر متولد کانادا شناخته می شود. کبک و انتاریو به ترتیب، هفت و شش نخست وزیر را به خود اختصاص داده اند. تاکنون، هیچ نخست وزیری در ساسکاچوان، مانیتوبا، جزیره پرنس ادوارد، نیوفاندلند و لابرادور متولد نشده است.
اسامی نخست وزیران تاریخ کانادا
نخست وزیران تاریخ کانادا عبارتند از سر جان الکساندر مک دونالد (بار اول) از حزب لیبرال-محافظه کار (1867–1873)، الکساندر مکنزی از حزب لیبرال (1873-1878)، سر جان الکساندر مک دونالد (دومین بار) از حزب لیبرال-محافظه کار (1878–1891)، جان ابوت از حزب لیبرال-محافظه کار (1891–1892)، سر جان تامپسون از حزب لیبرال-محافظه کار (1892-1894)، مکنزی باول از حزب لیبرال-محافظه کار (1894-1896)، سر چارلز تاپر از حزب لیبرال-محافظه کار (1896)، ویلفرد لوریه از حزب لیبرال (1896–1911)، رابرت لرد بوردن از حزب محافظه کار (1911-20)، آرتور میگن (بار اول) از حزب محافظه کار (1920–21)، W.L. مکنزی کینگ (اولین بار) از حزب لیبرال (1921–26)، آرتور میگن (دومین بار) از حزب محافظه کار (1926)، W.L.مکنزی کینگ (دومین بار) از حزب لیبرال (1926–30)، ریچارد بدفورد بنت از حزب محافظه کار (1930-1935)، W.L. مکنزی کینگ (بار سوم) از حزب لیبرال (1935–1948).
سایر نخست وزیران تاریخ کانادا عبارتند از لویی سن لوران از حزب لیبرال (1948-1957)، جان جی. دیفن بیکر از حزب محافظه کار مترقی (1957-1963)، لستر پیرسون از حزب لیبرال (1963-1968)، پیر الیوت ترودو (اولین بار) از حزب لیبرال (1968–1979)، جوزف کلارک از حزب محافظه کار مترقی (1979-1980)، پیر الیوت ترودو (دومین بار) از حزب لیبرال (1980–1984)، جان ان. ترنر از حزب لیبرال (1984)، برایان مولرونی از حزب محافظه کار مترقی (1984-1993)، کیم کمپبل از حزب محافظه کار مترقی (1993)، ژان کرتین از حزب لیبرال (1993–2003)، پل مارتین از حزب لیبرال (2003–06)، استفن هارپر از حزب محافظه کار (2006-15) و جاستین ترودو از حزب لیبرال (2015-اکنون).
رهبر کانادا کیست؟
رهبر کانادا کیست؟ آیا کانادا رئیس جمهور دارد؟ اگر چنین است، آن شخص کیست؟ شیوه حکومتی کانادا مانند ایالات متحده نبوده و رئیس جمهور ندارد. این کشور، در عوض، یک نخست وزیر دارد. نخست وزیر را می توان به اختصار PM نامید. نخست وزیر کانادا، سرپرست دولت کانادا است. اما، برخلاف رئیس جمهور ایالات متحده، نخست وزیر، همان رئیس دولت نیست. کانادا، یکی از کشورهای مشترک المنافع بریتانیا است. بنابراین، رئیس دولت کانادا، پادشاه بریتانیا است. در حال حاضر، ملکه الیزابت دوم به عنوان پادشاه شناخته می شود. نخست وزیران تاریخ کانادا تحت هدایت رهبر این کشور، زمام امور را در دست داشته اند.
جاستین ترودو: بیست و سومین نخست وزیر
نخست وزیر فعلی کانادا کیست؟ در حال حاضر، نخست وزیر کانادا، جاستین ترودو است. او در سال 2013 به عنوان رئیس حزب لیبرال انتخاب شد. در سال 2015، حزب لیبرال، اکثریت را در انتخابات عمومی به دست آورد و سپس جاستین ترودو را به عنوان نخست وزیر منصوب کرد. او در مونترال بزرگ شده و قبل از رفتن به سمت سیاست، معلم مدرسه بوده است. وی به عنوان یکی از اعضای حزب لیبرال شناخته می شود. محبوبیت نخست وزیر ترودو نزد مردم از سال 2020 به بعد کمتر از 50 درصد بوده است. برخی او را متهم به حکومت به عنوان یک دیکتاتور می کنند.
منابع:
https://www.britannica.com/place/Canada/Prime-ministers-of-Canada
https://thecanadaguide.com/history/prime-ministers/
https://study.com/learn/lesson/prime-ministers-canada-timeline-accomplishments-duties.html
https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/prime-minister
